Ο Ελαιώνας που τραγουδούσε κι ο Ελαιώνας που μουγκρίζει.

Γράφει  ο Ντίνος Κορδώσης.

     Δεν ήταν η πρώτη φορά η σημερινή που μακάριζα τα παιδιά που δεν είχαν γονείς αγρότες και μπορούσαν να χορταίνουν το παιχνίδι. Δεν με τρόμαζε η δουλειά, αλλά όταν σκεπτόμουν πως Σαββατιάτικα θα έχανα το απογευματινό ποδοσφαιρικό γλέντι στο  βραχιά μου ερχόταν να σκάσω. Η εντολή του πατέρα όμως ήταν σαφής. «Όταν σχολάσεις θα έρθεις κατ’ ευθείαν στις ελιές στο «Φλεβάρι» και ήταν αδιανόητο ένας δεκαπεντάχρονος εν έτει 1965 ν’ αγνοήσει τις εντολές του γονιού του.  Βρισκόμαστε στα μέσα του Δεκέμβρη, ο κόσμος είχε ξεκινήσει το λιομάζωμα , τα τρία λιοτρίβια του χωριού Φουρνιάς,  Υδραυλικό, Μπαλέϊκο, (η Μοδιστρούλα είχε ήδη εγκαταλειφθεί)  είχαν μπει σε λειτουργία κι ο αγέρας έφερνε εκείνη τη χαρακτηριστική μυρωδιά απ’ τα λιόζουμα που κυλούσαν στα ρέματα.

     Με βαριά καρδιά αποχαιρέτησα στην πλατεία τους συμμαθητές που συνοδοιπορούσαμε σε όλο το δρόμο απ’ το Γυμνάσιο Χιλιομοδίου και τράβηξα δυτικά για το λιοστάσι, με βήμα αργό και βαρύ, με  το κεφάλι σκυφτό, σαν να με πήγαιναν για εκτέλεση. Αν και ήταν μια ευχάριστα ηλιόλουστη μέρα με ελαφρό αεράκι, η σκέψη πως σε λίγο θα κοψομεσιαζόμουν μαζεύοντας χαμολιό με το γόνατο μέσα στη λάσπη, επέτεινε την κατήφεια μου. Όσο αργά όμως και να βάδιζα, κάποτε πλησίασα το σημείο όπου θ’ άφηνα το δρόμο για να πιάσω το μονοπάτι όταν ξαφνικά στάθηκα σούζα! Μια θεσπέσια μελωδία βγαλμένη από κάποια μαγική φλογέρα ξεχυνόταν απ’ την πλευρά του βουνού κι ερχόταν με τους κυματισμούς του αγέρα προς το μέρος μου. Έμεινα ακίνητος σαν να φοβόμουν πως αν σάλευα θα τρόμαζε ο ήχος και θα χανόταν. Έμεινα έτσι κάποια δευτερόλεπτα μέχρι που άλλαξε η κατεύθυνση του ανέμου και η μελωδία έπαψε ν’ ακούγεται. Ξεκίνησα αλλά μετά από κάποια βήματα ο ήχος ξαναχάϊδεψε         τ’ αυτιά μου και ξανά στον τόπο εγώ. Πότε δυνάμωνε ο αχός και πότε λιγόστευε,  με θλίψη, με νοσταλγία, με παράπονο, όμως πάντα με γλυκύτητα απαράμιλλη τραγουδούσε ο βοσκός τον καημό της καρδιάς του. Κάποια στιγμή  έπαψε            ν’ ακούγεται και συνέχισα το δρόμο μου. Οι σπίνοι είχαν ήδη κάνει την εποχιακή μετανάστευσή τους από τα βόρεια και χαμηλοπετούσαν στη χλόη τσιμπολο-γώντας με κείνο το χαρακτηριστικό μονότονο κελάιδισμά τους. Που και που, διακρινόταν το κιτρινοπράσινο φτέρωμα κάποιου φλώρου ανάμεσα. Από μια λακκούβα που κρατούσε ακόμα νερό απ’ τη χθεσινή βροχή, πέντε, έξι νερόσπινοι φτεράκιασαν τρομαγμένοι αφήνοντας ένα παρατεταμένο ήχο που έμοιαζε με κείνον του γρύλου στο κατακαλόκαιρο. Στις βατομουριές ένας κατάμαυρος κιτρινομύτης κότσυφας έκανε το συνηθισμένο του σαματά και οι καρακάξες πάντα επιφυλακτικές στην ανθρώπινη παρουσία, πετούσαν από δέντρο σε δέντρο καθώς πλησίαζα φροντίζοντας να βρίσκονται πάντα σε απόσταση ασφαλείας. Κοντοστάθηκα πριν κατηφορίσω στη λάκκα του ελαιώνα για ν’ απολαύσω τη μουσική της φύσης. Η γλυκόλαλη φλογέρα του βοσκού, τα κελαιδίσματα των μικρόπουλων απ’ τους θάμνους, οι κρωγμοί των κορακιών, η κραυγή του γερακιού, το γαύγισμα κάποιου σκύλου, το παραπονιάρικο του γαϊδάρου γκάρισμα, κι από κάπου μακριά το τραγούδι κάποιας εργάτριας, μαζί με πλήθος άλλων ήχων,  συνέθεταν το πολύαχο  μουσικό καμβά  της φύσης,   που τραγουδούσε την ομορφιά του κόσμου. Πήρα μια βαθειά παρατεταμένη ανάσα γεμίζοντας τα πνευμόνια μου με αέρα και την καρδιά μου αισιοδοξία. Είχα τα νιάτα, την προσδοκία ενός προκλητικά, συναρπαστικού αγώνα για τη ζωή μπροστά μου. Όσο πιο δύσκολος τόσο πιο ενδιαφέρων τι, το χαμολιό θα φοβηθούμε τώρα; Κι όρμησα στον κατήφορο σιγοσφυρίζοντας με επιθετικές για τις πεσμένες ελιές διαθέσεις.

     Κάπως έτσι ανάσαινε η φύση και τα πλάσματά της εκείνο τον καιρό, αλλά ο μόχθος, μόχθος. Αφού τέλειωνε το χαμολιό, ξεκινούσε η συλλογή των ελιών που είχαν απομείνει στο δέντρο. Συνήθως προηγούνταν μια, δυο γυναίκες που μάζευαν βιαστικά όσες ελιές είχαν πέσει στο μεταξύ και έστρωναν τα λιόπανα. Ακολουθούσαν οι άντρες τινιαχτές που συνήθως είχαν μεγαλύτερη αμοιβή από εκείνη των γυναικών. Η πτώση των ελιών απ’ τα λιόδεντρα στα λιόπανα γινόταν με γυμνά χέρια με τη μέθοδο του αρμέγματος. Ο τινιαχτής έφτανε της ελιές ανεβασμένος στη σκάλα των 5 περίπου  μέτρων, την οποία μετέφερε από τη μια  θέση στην άλλη περιμετρικά. Τις κλάρες που δεν έφτανε τις ράβδιζε ή τις έκοβε με πριόνι. 

Το βράδυ στο σπίτι γινόταν το κοσκίνισμα για τον αποχωρισμό του καρπού από μικρά κλαδιά και φύλλα, γιατί τα λιοτρίβια δεν διέθεταν αποφυλλωτήρια. Γινόταν  σε καλαμένιες ή από βέργες λυγαριάς κοσκίνες, που είχαν συνήθως το μέγεθος εσωτερικής πόρτας σπιτιού. Έτσι μετά το δείπνο έφτανε κατάκοπος ο δουλευτής να πλαγιάσει με τις παλάμες πληγωμένες και ταλαιπωρημένες  απ’ τα κλαδιά. Οι ρώγες των δακτύλων αποκτούσαν ρωγμές  και πονούσαν. Δύσκολα κανείς μπορούσε να σφίξει το χέρι του σε γροθιά χωρίς πόνους το πρωί. Ωστόσο σαν ανέβαινε ο Ήλιος,  φαιδρύνονταν οι γλώσσες,  ξεκινούσαν στο λιοστάσι το τραγούδι οι κοπελιές και όλο και βρίσκονταν κάποιοι σεβνταλήδες να το συνεχίσουν με πάθος.
      

Άγιος Νικόλαος

Έρευνα : Γιώργος Δελής.

       Στις 6 Δεκεμβρίου γιορτάζει το εξωκλήσι του χωριού μας ,ο Άγιος Νικόλαος. Για  την ιστορικότητα αυτού του ναού θα παραθέσουμε πιο κάτω τις αναφορές   και καταγραφές ειδικών ερευνητών και μελετητών.  Εμείς θα αναφερθούμε στην σημερινή κατάσταση. Προηγουμένως όμως θα σταθούμε με δέος  στο γεγονός ότι  ο αυτός ο ναός  έχει κτισθεί πριν κτισθούν   τα μοναστήρια των Μετεώρων.  Άντεξε τουρκοκρατία, παγκόσμιους και τοπικούς πολέμους και την φθορά του χρόνου  αιώνες τώρα.

   Ας τον προσέχουμε λοιπόν, να τον φροντίζουμε και να τον περιβάλλουμε με αγάπη και σεβασμό . Με κάθε ευκαιρία να τον προβάλλουμε σαν το αρχαιότερο θρησκευτικό αξιοθέατο και σύμβολο της ευρύτερης περιοχής και να είμαστε υπερήφανοι γι αυτόν.

   Ας του δώσουμε λίγο χώρο να αναπνεύσει. Η καλλιέργεια της γης μέχρι τον προαύλιο χώρο δεν επιτρέπει στο εκκλησίασμα να σταθεί με την αξιοπρέπεια και την κατάνυξη που αρμόζει .Είναι λοιπόν αδικημένος ο Άγιος Νικόλαος μιας και σε κανένα άλλο ξωκλήσι δεν συμβαίνει αυτό και οπωσδήποτε η ευλογία του αξίζει περισσότερο από λίγα τετραγωνικά μέτρα γης.

   Και ας αναρωτηθούμε, ας  προβληματιστούμε  γιατί δεν υπάρχει μια πρόσβαση. Να πάρουμε πρωτοβουλία να οριοθετήσουμε ένα μονοπάτι, μια πρόσβαση που να μπορεί κάποιος,  που θέλει επισκεφθεί ,να θαυμάσει, να προσευχηθεί, να φθάσει με σχετική ευκολία και ασφάλεια. Ας το λάβει υπ όψιν ο Πρόεδρος , ο Δήμαρχος, ο Σύλλογος , ας ενεργοποιηθούμε όλοι. Το οφείλουμε στην ιστορία, στον πολιτισμό μας, στα παιδιά μας, στον Άγιο Νικόλαο.

Στο εξαιρετικό βιβλίο: Ο ΤΕΩΣ ΔΗΜΟΣ ΚΛΕΩΝΩΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ 19ος  – 20ός  Αιώνας 

τόμος Β΄, οι ερευνητές συγγραφείς: Ξενοφώντας  Ηλίας και Ζωή Ηλία αναφέρουν

για τον Άγιο Νικόλαο:

1) Άγιος Νικόλαος (ο παλαιότερος Βυζαντινός ναός): Δυτικά του σημερινού χωριού Κλένια, ένα χιλιόμετρο περίπου βρίσκεται ο μονόκλιτος σταυρεπίστεγος ναός του Αγίου Νικολάου.

Νυφίτσα…Άι Λιάς

   Όλοι τον βλέπουν, λίγοι τον ξέρουν και ελάχιστοι τον θυμούνται.  Ο Άι Λιάς στη Νυφίτσα.

   Για την ιστορία: (Αφήγηση Χαράλαμπου Ζεμπερλίγκου από προφορική παράδοση.) «Το εξωκκλήσι το έχτισε ο Νικόλαος Κορδώσης που είχε γεννηθεί τα 1842. Δεν λειτούργησε ποτέ διότι λόγω του κακοτράχαλου εδάφους δεν πήγε ο Δεσπότης να το εγκαινιάσει. Η Αγία Τράπεζα ήταν από μονοκόμματη πέτρα της περιοχής (στουρνάρι).Οι λιγοστές εικόνες (5-6) που υπήρχαν κάποια στιγμή μεταφερθήκαν και τοποθετήθηκαν στο Ιερό του Αγίου Γεωργίου. Τα χωράφια μεταξύ της Νυφίτσας και της Ψηλής Ράχης ήταν του μοναστηριού της Φανερωμένης και τα νοικιάζαμε για την καλλιέργεια δημητριακών. Στην κορυφή του  Άι Λιά είχε σκοτωθεί από κεραυνό ο Λεωνίδας ο  Σκούρτης. Παλιά στην εορτή του Άι Λιά άναβαν φωτιές το βράδυ στα εξωκκλήσια που γιόρταζαν. Όταν πήγα το 1946 οι τοίχοι υπήρχαν και στις γωνίες οι τσοπάνηδες είχαν φτιάξει απάγκια για να προφυλάγονται από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες»

   Κανείς από τους παλιούς δεν θυμάται να εορτάζεται και να λειτουργεί. Η πρόσβαση πάντα  δύσκολη, από κάποια κακοτράχαλα μονοπάτια, γι αυτό ίσως αφέθηκε στην φθορά του χρόνου, ανεμοδαρμένος από όλες τις πλευρές του ορίζοντα.

   Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι δρόμοι που φτιάχτηκαν για τα αιολικά πάρκα της Ψηλής Ράχης κάνουν εύκολη την πρόσβαση με αυτοκίνητο από την Νότια πλευρά της Νυφίτσας  και φθάνεις σε απόσταση αναπνοής. Μετά η ανάβαση άνετη. Σ΄ένα τέταρτο χωρίς ιδιαίτερο εξοπλισμό είσαι στην κορυφή. Υψόμετρο 1010μ. γράφει το GPS.

   Και εκεί σε περιμένει η μαγεία όπως αποτυπώνεται και στις φωτογραφίες. Το μάτι σου χάνεται προς όλες τις κατευθύνσεις του ορίζοντα, εκτός από τον Νοτιά που δεσπόζει παράλληλα η Ψηλή Ράχη 50-60 μέτρα ψηλότερα με τις ανεμογεννήτριες τώρα. Η όποια κούραση αποζημιώνεται με το παραπάνω. Κάθεσαι στα βραχάκια και απολαμβάνεις. Ξεκουράζεσαι και ανοίγει το μυαλό σου. Αν τύχει δε και την νύχτα έχει φυσήξει κάνα βοριαδάκι τότε όλα είναι πεντακάθαρα και τα βλέπεις ΄΄αφ υψηλού΄΄

   Η επίσκεψη έγινε αρχές Οκτωβρίου. Προφανώς την άνοιξη θα είναι συναρπαστική γιατί πιο κάτω θα επισκεφτείτε τον Άι Νικόλα (όχι το εξωκλήσι του χωριού) με τον πλάτανο, που από το 1955 που τον φύτεψαν οι τσοπαναραίοι έχει θεριέψει και το νερό του θα είναι τότε τρεχούμενο. Αλλά και κάθε εποχή έχει τις χάρες της.

   Πάρτε το σακίδιό σας ,την φωτογραφική σας μηχανή, πρόχειρο φαγητό και η μικρή εκδρομή στο ψηλότερο σημείο της Νυφίτσας θα σας  ξεκουράσει και θα σας δώσει νέες δυνάμεις.

Οξυά Καρδίτσας, Το Ηλιακό ρολόι της.

   Όταν η φαντασία και η τέχνη συναντούν τα Μαθηματικά και την Αστρονομία, μπορούν να γίνουν κομψοτεχνήματα, που σίγουρα θα εμπνέουν τις επερχόμενες γενιές, όπως το ηλιακό ρολόι που σχεδίασε, χάραξε και επέβλεψε την εγκατάστασή του στην Οξυά Καρδίτσας τον φετινό Σεπτέμβρη ο συγχωριανός μας Ντίνος Κορδώσης.

   Είναι το τέταρτο ηλιακό ρολόι που εγκαθιστά ο συγχωριανός μας (Κλένια 2,Δράμα,Οξυά Καρδίτσας) και κάθε ένα έχει το δικό του ύφος.

   Η εγκατάσταση έγινε στο χώρο του λαογραφικού μουσείου της Οξυάς, όπου πριν κάποια χρόνια λειτουργούσε ένα απ' τα  δημοτικά σχολεία της, με πρωτοβουλία του Συλλόγου των απανταχού Οξυωτών Καρδίτσας «Ο Άγιος Δημήτριος». Πρόκειται για ένα αετόμορφο, επιπεδοσκαφοειδές-πολικό ηλιακό ρολόι, εντελώς  πρωτότυπο. Η ωρολογόπλακα και η βάση είναι διακοσμημένες με ανάγλυφες παραστάσεις που φιλοτέχνησε ο Κώστας Δ. Μπλέτσας, γνωστός στους συγχωριανούς μας από την επιτυχημένη συμμετοχή του (Αμερικάνος το 2016, γέρο - Θανάσης Γαρδούμπας το 2017) στη θεατρική ομάδα των απανταχού Οξυωτών που συμμετείχε στο 3^ο και 4^ο Πολιτιστικό Φεστιβάλ Κλένιας . Στην εκδήλωση της παρουσίασης παρέστησαν και παιδιά του Δημοτικού σχολείου Μαυροματίου τα οποία έδωσαν μια ξεχωριστή νότα και συγκίνησαν τους παρισταμένους, που άκουσαν να ξανασημαίνει  το κουδούνι του σχολείου στο οποίο φοίτησαν.

   Ο συγχωριανός μας μίλησε στους παρευρισκομένους  για την χρήση των ηλιακών ρολογιών στον αρχαίο κόσμο και ιδιαίτερα στην Αρχαία Ελλάδα και εξήγησε στους μικρούς μαθητές τη λειτουργία του Ηλιακού ρολογιού της Οξυάς, ενώ  ο Κώστας Μπλέτσας  αναφέρθηκε στις πηγές έμπνευσής του για τη φιλοτέχνηση των ανάγλυφων παραστάσεων.

 

Κλένια χθες...Κλένια σήμερα!!!

  Μιά φωτογραφική αποτύπωση των μεταβολών-εξελίξεων του χωριού από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 μέχρι τις μέρες μας.
Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεώτεροι.
(οι παλιές φωτο απο το site του Πολιτιστικού Συλλόγου Κλένιας).

Αντιστοίχιση -Επεξεργασία Φωτο : Γιώργος Δελής.