Η "Πατρίδα" στο Γαλάτσι.

 

   Η "Πατρίδα", το θεατρικό μονόπρακτο του Ντίνου Κορδώση, μια ελεύθερη διασκευή του ομότιτλου διηγήματος του Αντρέα Καρκαβίτσα, παρουσιάζεται και στο ανοιχτό θέατρο του άλσους Γαλατσίου!
   Το ευχάριστο νέο για το συγχωριανό μας είναι ότι μετά το παγκόσμιο βραβείο που απέσπασε σε διαγωνισμό της Ευρωπαϊκής ένωσης για το Μαθηματικό Θέατρο, του απονεμήθηκε τώρα το Α! βραβείο για θέατρο ευρύτερου κοινού. Το Θεατρικό έργο "Νικηταράς ο κλέφτης της καρδιάς μας" απέσπασε το πρώτο βραβείο σε παγκόσμιο διαγωνισμό της Ε.Π.Ο.Κ.
   Μεγάλη τιμή για τον Κλενιάτη συγγραφέα και βέβαια για την Κλένια απ' όπου κατάγεται. Ανυπομονούμε να το δούμε ν' ανέβει στη θεατρική σκηνή και να το απολαύσουμε όσο το δυνατόν συντομότερα.

Κλενιάτικες ιστορίες : Τα μπάνια του Κολιού.

 Γράφει ο Ντίνος Κορδώσης,

    Τα δραματικά χρόνια της επανάστασης του 1821 ακολούθησαν τα σκληρά μεταεπαναστατικά χρόνια. Ακόμα και οι πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα ήταν για την Ελλάδα και τους Έλληνες χρόνια πολέμων, δοκιμασιών και σκληρής ζωής. Η επιβίωση ήταν δύσκολη, λιγοστά τα αγαθά, και η θνησιμότητα μεγάλη. Τούτες οι συνθήκες έκαναν τους Έλληνες σκληρούς με τον εαυτό τους και το συνάνθρωπο. Διασκέδαζαν με χορούς και τραγούδια στους γάμους και στα πανηγύρια, διασκέδαζαν όμως και με φάρσες. Φάρσες που πολλές φορές είχαν μεγάλο κόστος για το θύμα τους. Τα φοβερά αυτά αστεία δεν ήταν καθόλου σπάνιο να είχαν σαν θύμα τους ανθρώπους με κάποιο φυσικό ελάττωμα. Τέτοιοι ήταν συνήθως εκείνοι που οι άλλοι τους θεωρούσαν μειωμένης νοημοσύνης, αλλά και άνθρωποι που είχαν κάποια άλλου είδους αναπηρία. Σήμερα φαίνεται απάνθρωπο να λοιδορείς έναν ανάπηρο. Τότε όμως ήταν κάτι συνηθισμένο, μπροστά απ’ το βαφτιστικό ενός αναπήρου να προτάσσεται σαν πρώτο συνθετικό η αναπηρία του (Κουτσοτάσης, Στραβογιαννιά, Κουφοπαναναής) . Ο Έλληνας της εποχής εκείνης ποτέ δεν θα σκέπτονταν να μην πληγώσει τον συνάνθρωπό του, θυμίζοντάς του την αναπηρία του, ή ακόμα διασκεδάζοντας μ’ αυτήν. Πολύ περισσότερο όταν βρισκόταν σε κατάσταση μέθης και στην Κλένια την εποχή που ακολούθησε το τέλος των βαλκανικών πολέμων και ύστερα της Μικρασιατικής εκστρατείας, οι παρέες ανθρώπων που έπιναν  και βρίσκονταν σε τέτοια κατάσταση για συνεχή  μερόνυχτα δεν ήταν λίγες. Σε μια απ’ αυτές τις παρέες ανήκε κι ο  Νικόλας  Παναγής ή «Κολιός» που είναι και ο ήρωας της επόμενης ιστορίας που βασίστηκε  σε διήγηση του Μιχαήλ Στεφάνου Κορδώση (Μιχαλιού) στον γράφοντα εγγονό του

   Ο Κολιός γεννήθηκε μ’ ελαττωματική όραση. Άργησε βέβαια να το αντιληφθεί, όμως  ποτέ δεν παραδέχτηκε τη μερική έστω αναπηρία του. Τούτο έκανε τους άλλους της κρασοπαρέας να οργίζονται μαζί του και τις σβερκιές να πέφτουν βροχή όταν πηγαίνοντας να ρίξει κρασί απ’ τη μπουκάλα στις κούπες έχυνε το μισό στο τραπέζι. «Σου ’παμε ρε στραβούλιακα να μη βάζεις εσύ κρασί!» Ήταν η συνηθισμένη ατάκα που άκουγε τότε. «Εγώ φταίω ή εσείς που δεν πίνετε και είναι οι κούπες σας γεμάτες;» δικαιολογιόταν εκείνος.

   Η κρασοπαρέα κόμπαζε πως δεν υπήρχε βαγένι στο χωριό που να μην το είχε δοκιμάσει. Είχαν γίνει ειδήμονες στην ποιότητα του κρασιού. Ξέρανε ποια απ’ τα  βαγένια στο χωριό είχαν το καλύτερο κρασί και σε ποια είχε αρχίσει να « παίρνει βάγια» ή να γίνεται «Γιάννης». Οι τελευταίες  ήταν οι εκφράσεις που χρησιμοποιούσαν όταν ήθελαν να δηλώσουν ότι το κρασί είχε αρχίσει να ξιδιάζει.  Οι κρασοσυνάξεις το χειμώνα  γίνονταν στα σπίτια των οποίων  το κρασί που είχαν τα βαγένια τους συγκαταλέγονταν στα καλύτερα  του χωριού, αλλά το καλοκαίρι τα κυρίως στέκια τους ήταν της Παναγιάς τ’ αλώνι και η νερομάνα της Πλάκας. Το γλέντι κρατούσε μερόνυχτα και κάποιες φορές έκλεινε και η εβδομάδα συμπεριλαμβανομένου του διαστήματος ανανήψεως εκ της μέθης. Χρήστος Καλαράς (γιος του κάποτε δημάρχου Νικολάου Καλαρά), Κώστας Δήμας, (Σκλαβούνος), Μιχάλης Κορδώσης  (Μιχαλιός), Χρήστος Μερκούρης και Νικόλας Παναγής (Κολιός) ήταν τα μόνιμα μέλη της παρέας.

   Η φυσική αδυναμία στην όραση του Κολιού, είχε συντελέσει ώστε ν’ αναπτύξει την αίσθηση της αφής σε μεγάλο βαθμό, σε σύγκριση με έναν άνθρωπο φυσιολογικής όρασης. Τις θεοσκότεινες λοιπόν νύχτες ο Κολιός αποτελούσε τον οδηγό της μεθυσμένης κρασοαγέλης. Όταν οι άλλοι «δεν έβλεπαν τη μύτη τους» μέσα στο πηχτό σκοτάδι, ο Κολιός μπορούσε ψηλαφώντας τους τοίχους  να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή ακριβώς το σημείο στο οποίο βρισκόταν. Έτσι λοιπόν τοίχο-τοίχο οδηγούσε τους μεθυσμένους συντρόφους με ασφάλεια κι έπαιρνε τη ρεβάνς από κείνους που τον αποκαλούσαν «στραβούλιακα».

   Αυτή η «τοίχο -τοίχο» μέθοδος καθορισμού της πορείας μέσα στη θεοσκότεινη νύχτα, έδωσε λίγο πριν τα Χριστούγεννα στους άλλους την ιδέα να κάνουν την «πλάκα» στο δύστυχο  Κολιό.

   Έφτασε η πρωτοχρονιά  και η παρέα είχε πάρει από νωρίς τους Βασίληδες αράδα. Πιες εδώ και πιες εκεί, κατέληξαν να είναι τύφλα, να κατουράνε τις μάντρες, να σκουντουφλάνε στις πέτρες και στα πεζούλια καθώς πήγαιναν «σε φάλαγγα κατ’ άνδρα» ακολουθώντας τον οδηγό τους τον Κολιό απ’ το ένα σπίτι στο άλλο. Τσαλαβουτώντας στις λακκούβες, βάδιζαν τρεκλίζοντας και τραγουδώντας   μέσα στο κρύο, το ψιλό χιονόβροχο και την καταχνιά.

   «Που είμαστε μωρέ Κολιό;» Ρώτησε ο Κώστας κάποια στιγμή τον οδηγό. Που να είμαστε; Να, αφήσαμε τα Σκουπαίικα και τώρα περνάμε απ’ την αυλόπορτα του Λυμπέριου (του Φίλιου), απάντησε εκείνος καθώς τα χέρια του ψηλαφούσαν το ξύλο της αυλόπορτας. Ήξερε καλά τον τόπο ο Κολιός. Ήξερε πως σε κάμποσες ακόμα πήχες  θα περνούσαν απ’ τον Κορδωσαίικο λινό που είχε στο δρόμο τη λακκούβα που έμπαινε το λεβέτι για το μούστο. Η λακκούβα εκείνη δεν είχε πάνω από έναν πήχη βάθος και τη σκέπαζαν αφού τέλειωναν οι μουστιές με καπάκι από χοντρά σανίδια. Εκείνο που δεν ήξερε ο Κολιός ήταν ότι από  βραδύς οι άλλοι της παρέας είχαν βαθύνει το λάκκο ένα μπόι και βάλε, τον είχαν γεμίσει με νερό και τον είχαν αφήσει ξεσκέπαστο. 

   Ένα αχ! Έβγαλε ο οδηγός καθώς ένιωσε να τον καταπίνει ο λάκκος. Βούλιαξε ολόκληρος στο βρωμόνερο μέχρι που έπιασε πάτο και λάχτισε γερά τη γη για ν’ ανέβει στην επιφάνεια καταπίνοντας και κάμποση λάσπη. Οι άλλοι κάγχαζαν διασκεδάζοντας με τη συμφορά του. Ο Κολιός βγήκε στην επιφάνεια, πήρε βαθειά ανάσα βήχοντας, προσπάθησε να πιαστεί απ’ το λασπωμένο στόμιο του λάκκου, μα τα χέρια του γλίστρησαν και ξαναβυθίστηκε αφήνοντας μπουρμπουλήθρες. Οι μεθυσμένοι άρχισαν ν’ αντιλαμβάνονται, πως ο άνθρωπος θα πνιγόταν και το αστείο θα κατέληγε σε συμφορά. Όμως το σκοτάδι δεν τους επέτρεψε να δουν το σύντροφό τους, όταν εκείνος αναδύθηκε για δεύτερη και ύστερα τρίτη και στερνή φορά. Τότε ο Χρήστος ο Καλλαράς  άρπαξε το Μιχαλιό απ’ τα πόδια κι εκείνος βούτηξε κατωκέφαλα μέχρι τη μέση του στο λάκκο κι άρπαξε τον Κολιό απ’ το σακάκι. Ο Μιχαλιός τραβούσε τον Κολιό, Ο Χρήστος το Μιχαλιό, και οι υπόλοιποι το Χρήστο. Έτσι κατάφεραν να βγάλουν τον έρμο Κολιό μισοπεθαμένο να τουρτουρίζει, να βήχει και να ξερνάει μπουστούρα. 

.............................

Η Μάχη της Κλένιας

    Η μάχη της Κλένιας ήταν μια από τις 7-8 μάχες που έγιναν κατά την εκστρατεία του Δράμαλη. Δεν είναι ευρέως γνωστή αν και συνέβαλε αποφασιστικά στην αποτυχία των Τούρκων να ελέγξουν τις διόδους προς το Ναύπλιο και τελικά την καταστροφή του Δράμαλη.Λίγες πηγές της Επανάστασης του 1821 την μνημονεύουν και υπάρχει διάσταση ως προς την ημερομηνία διεξαγωγής της. Πάντως τοποθετείται στο πρώτο 15νθήμερο του Αυγούστου 1822.
    Στην μάχη της Κλένιας αναφέρονται και οι συγγραφείς- ερευνητές Ξενοφών Ηλίας και Ζωή Ηλία στο βιβλίο τους “ Ο Τέως Δήμος Κλεωνών Κορινθίας” τομ.1 σελ. 118. Οι συγγραφείς παραθέτουν το πιστοποιητικό που έλαβαν και τα αριστεία, 81 στρατιώτες που συμμετείχαν στη μάχη από διάφορα χωριά της Πελοποννήσου.
    Ο συγχωριανός μας, Μιχαήλ Κορδώσης, διακεκριμένος καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων έχει κάνει λεπτομερή έρευνα γύρω από τα γεγονότα της μάχης και η ιστορία έχει καταγραφεί στο βιβλίο του “Ιστορικογεωγραφικά” τομ. 8 σελ. 96-118 (Μεσαιωνική και Νεότερη Κλένα-Κλένια) και την οποία δημοσιεύουμε.

ΜΙΧΑΛΗΣ Σ. ΚΟΡΔΩΣΗΣ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΛΗ:

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΛΕΝΙΑΣ

Συμβολή στη μελέτη τής ιστορίας καί τοπογραφίας της περιοχής των στενών διαβάσεων τής Α. Κορινθίας

α) Εισαγωγικά

Κατά τή μεγάλη Ελληνική Επανάσταση του 1821 τό χωριό Κλένια Κορινθίας κατέστη θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων, δεδομένου οτι βρι­σκόταν κοντά στήν είσοδο τής Κλεισούρας του 'Αγιονορίου. ’Έτσι, άναφέρεται επανειλημμένα στις πηγές τής Επανάστασης, επ’ ευκαιρία τής εκστρατείας τοΰ Δράμαλη, ανάλογα μέ τις διάφορες φάσεις της και τήν εξέλιξη των γεγονότων.

Ευρισκόμενη ανάμεσα στην Κλεισούρα του Αγιονορίου και τα Δερβενάκια ήταν δυνατό από τα υψώματά της να παρακολουθεί κανείς τα διαδραματιζόμενα. Έτσι, ο Γερμανός Maximilian von Kotsh, πολύ έλαβε μέρος στην Επανάσταση, στο πλευρό των Ελλήνων, γράφει σχετκά με μια φάση της εκστρατείας, 1,5 περ. μήνα μετά την καταστροφή στα Δερβενάκια, όταν το Ναύπλιο επολιορκείτο στενά από τους Έλληνες  και οι τούρκοι προσπαθούσαν να το εφοδιάσουν από την Κόρινθο, μέσω των στενών.Τη νύχτα, αναφέρει, οι Τούρκοι έφθασαν στο χωριό Ομεράγα και το κατέλαβαν: «Τους είδαμε από τα ψηλώματα της Κλένιας έτοιμους να περάσουν το στενό. Εκεί όμως είχαν στήσει ενέδρα οι δικοί μας, κι όταν εισχώρησαν οι τούρκοι στη στενωπό τους υποδέχθηκαν με καταιγιστικά πυρά και φοβερές κραυγές. Οι εχθροί αποκλείσθηκαν και εξοντώθηκαν όλοι. Οι Έλληνες έκοψαν τα κεφάλια τους. Από τα άλογα πιάσαμε μόνο εξήντα. Τα υπόλοιπα σκοτώθηκαν, πληγώθηκαν ή σκόρπισαν.» Λόγω της θέσης της, κατά τις επιχειρήσεις, έδρεθε στη Κλένια ελληνική φρουρά, με σκοπό τον έλεγχο της βόρειας εξόδου της Κλεισούρας. Η θέση αυτή  είχε συνέπεις για τον ίδιο τον οικισμό. Όπως θα δούμε παρακάτω, Η Κλένια πρέπει να υπέστη καταστροφές από τη διπλή μάχη που έγινε λίγες μέρες μετά από εκείνη του Αγιονορίου, κατά τις επανειλημμένες προσπάθειες του Δράμαλη να σπάσει τον ελληνικό κλοιό.

Τά σχετικά μέ τήν εκστρατεία του Δράμαλη καί τήν καταστροφή τής στρατειάς του στά Δερβενάκια καί τό Άγιονόρι είναι γνωστά. Ό Δράμαλης, μέ 30.000 περ. στρατό κατέλαβε τόν Άκροκόρινθο καί πέρασε στήν άργολική πεδιάδα, όπου ήρθε σέ δύσκολη θέση, κυρίως λόγω έλλειψης τροφών. Άπεφάσισε, έτσι, νά περάσει ξανά στήν Κόρινθο, για νά είναι ευκολότερος ό άνεφοδιασμός του, μέ αποτέλεσμα νά υποστεί τό πρώτο μεγάλο πλήγμα στά στενά τών Δερβενακίων, στίς 26 Ιουλίου 1822, άπό τούς Έλληνες, μέ επικεφαλής τόν Κολοκοτρώνη, καί δυο ήμέρες άργότερα, τό δεύτερο, μικρότερο πλήγμα, στήν Κλεισούρα του Άγιονορίου, άπό τό Νικηταρά καί άλλους οπλαρχηγούς. Ή Κλένια, ευρισκόμενη κοντά στήν έξοδο τής Κλεισούρας, άπό τό μέρος τής Κορίνθου, ήταν φυσικό νά μή μείνει έξω άπό τά γεγονότα¹. Οί περιπέτει­ες του Δράμαλη καί του τμήματος εκείνου του στρατού, πού του είχε μείνει (ήταν ακόμη αρκετά μεγάλο) δέν τελείωσαν εδώ. Ό Κολοκοτρώνης φρόντισε νά φυλάει τις εισόδους όλων τών στενών, μέ σκοπό τήν πλήρη απομόνωση τών Τούρκων. Έτσι, στήν Κλένια, τοποθετούσε πά­ντοτε φρουρά (ορδή), μέ σκοπό νά φυλάνε τήν Κλεισούρα, όπως έκανε καί στόν ΄Αγιο Βασίλη, γιά τή φύλαξη τού Άγ. Σώστη, ώστε νά μήν περνάνε οί Τούρκοι προς βοήθεια τού πολιορκημένου Ναυπλίου². Η θέση της Κλένιας πρέπει να παραλληλισθεί στην αρχαιότητα με εκείνη της Τενέας και τις πιθανές οχυρώσεις της αρχαίας πολης στους πρόποδες του βουνού Νυφίτσα, όχι πολύ μακριά από τον «προμαχώνα» της Π. Κλένιας, για τον οποίο θα γίνει λόγος παρακάτω.

  1. Θεοδώρου Κολοκοτρώνη, Διήγηση συμβάντων τής έλληνικής φυλής, έπιμ. Τ. Γριτσοπούλου. Αθήναι 1981. σ. 114: «Οί Τούρκοι έκίνησαν καί έτράβηξαν ίσια του Άγιονοριού τήν στράτα οί Πασάδες. Έπήγαν επάνω στήν προστοφυλακήν του Νικήτα· άρχινόντας ή 'μπροστοφυλακή τόν πόλεμο, έβγαινεν ό Νικήτας νά τούς ’πάγη μεντάτη, καί δέν ήμπόρεσαν νά βαστάξουν, άλλά έγύρισε όλο τό στράτευμα καί έπιασε τό χωριό (τό Άγιονόρι). Οί Τούρκοι έπήγαν στήν άκρη στό χωριό πολεμώντας τους. Οί Τούρκοι δεν είχαν σκοπόν νά πολεμήσουν τόν Νικήτα, άλλά είχαν σκοπό κατά τήν Κλένια νά άπεράσουν, καί καθώς έκίνησαν οί Τούρκοι νά πάνε κάτω. έκίνησε ό Νικήτας καί οί ντοπικοί καί αί γυναίκες ακόμα  τότε μάς έδωσαν είδηση εις τά Δερβενάκια (2 ώραις μα­κράν από τό Άγιονόρι τά Δερβενάκια). Έστειλα τόνΔημήτρη Κολοιόπουλον νά πιάση τήν Κλένια. όταν ακόυσα τόν πόλεμο, μέ 2.000. Ό Νικήτας τούς επεσε άπό κοντά καί. ώς τήν Κλένια πού τούς έπήγε. 500 έσκότωσε καί ενα Πασά. Άπαράτησαν τά καμήλιά τους. τά φορτώματά τους. Ό Κολοιόπουλος δέν έφθασε νά πιάση τήν Κλένια. Τό άσκέρι που ήταν στούς Μύλους βλέπωντας τούς Τούρκους πού έφυγαν, έκίνησαν άπό κο­ντά. πλήν δέν έκαμαν πόλεμο».

Ό Φωτάκος. στά ’Απομνημονεύματά του (Φ. Χρυσανθοπούλου (Φωτάκου). 'Απο­μνημονεύματα, περί τής Ελληνικής Έπαναστάσεως. Β ’ εκδ.. Άθήναι 1960. σ. 246). μάς παρέχει μιά ένδιαφέρουσα λεπτομέρεια, μετά τό τέλος τής μάχης στήν Κλεισούρα: «"Οτε έγίνετο ό πόλεμος εις τό Άγινόρι. τά στρατεύματα του Δερβενακίου δέν είχαν περί τούτου καμμίαν είδησιν. Άλλ’ έξαφνα άκούομεν βοήν τουφεκιών καί φωναίς άπό τά βουνά, δτι οί Τούρκοι έπέρασαν κατά τό Άγινόρι. Έτρεξαν εύθύς ό Πλαπούτας μέ τούς ίδικούς του. ό Γενναίος, ό Χριστόπουλος. ό Δεληγιάννης καί άλλοι εις τήν Κλένιαν. διά νά τούς έβγουν μπροστά, άλλά δέ τούς έπρόφθασαν, τούς έκυνήγησαν εως τό Χιλιομόδι. έσκότωσαν έξ αυτών 10 καί 2 δερβίσηδες έπίασαν ζωντανούς». Τέλος, ό Μ. Οικονόμου (Ιστορικά τής Ελληνικής παλιγγενεσίας ή ιερός τών Ελλήνων άγών (Βι- βλ. Τσουκαλά, Άθήναι), σ. 271-2). άναφέρεται μέ περισσότερες λεπτομέρειες στά μετά τή μάχη τού Άγιονορίου. τονίζοντας τή σπουδή τών Τούρκων «νά φθάσωσιν εις τό κατά τάς Κλεωνάς (εννοεί Κλένια) κάταντες πεδίον» καί τήν άγωνία τοΰ Κολοκοτρώνη νά τούς προλάβει στήν Κλένια. στέλνοντας τόν Κολιόπουλο. μέ τούς άνδρες του, στούς οποίους καί τόνισε δτι άν ήθελαν λάφυρα, μπορούσαν νά κυνηγήσουν τούς Τούρ­κους καί νά πάρουν.

2.    Βλ. π.χ.. Αναγνώστη Κοντάκη, Άπομνημονευματα (Βιβλιοθ. Τσουκαλά), σ. 54: «Μετά τήν μάχην ταύτην (Άγιονορίου) έδιορίσθη τό στράτευμα τής έπαρχίας μας καί έπίασε τήν Γκλένιαν. Άπό έκεΐ μετετέθη εις Δερβενάκι». Γενναίου Κολοκοτρώνη, 'Απο­μνημονεύματα. έκδ. Βιβλ. Τσουκαλά, σ. 78. Οικονόμου. Ιστορικά, σ. 273: «... Εις δέ Άγιο Σώστην, ’Αγιο Βασίλη καί Κλένια. έταξεν Άρκαδινούς καί Τσακώνους καί τούς περί τά μέρη ταύτα έγχωρίους Κορινθίους».

..........................

Η “Πατρίδα” στο Στεφάνι.

     Ο Μορφωτικός και Εκπολιτιστικός Σύλλογος Στεφανίου μέσα στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821, οργάνωσε μια θεατρική βραδιά το Σάββατο 31-7-2021 στο ανοικτό θέατρο του Δημοτικού Σχολείου. Το όμορφο θεατράκι προσφερόταν και τηρήθηκαν όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα για τον Covid -19
    Η Θεατρική Ομάδα Συλλόγου Απανταχού Οξυωτών Ν. Καρδίτσας “Ο Άγιος Δημήτριος”, παρουσίασε το έργο “Η Πατρίδα”. Το θεατρικό μονόπρακτο αποτελεί μια ελεύθερη διασκευή από τον συγχωριανό μας Ντίνο Κορδώση του ομότιτλου διηγήματος του Αντρέα Καρκαβίτσα. Προηγήθηκε καλωσόρισμα του προέδρου του Μορφωτικού Συλλόγου Στεφανίου κ. Αντώνη Παπαντωνίου.
    Την σκηνοθεσία, όπως και τα σκηνικά, κουστούμια, φωτισμούς επιμελήθηκε η ομάδα των ερμηνευτών. Μουσική : κιθάρα, τραγούδι ο Ηλίας Μπλέτσας, βιολί ο Γιάννης Πάνου, οι στίχοι τραγουδιού του Ντίνου Κορδώση. Τους ρόλους ερμήνευσαν κατά σειρά εμφάνισης οι: Ντίνος Κορδώσης, Κώστας Μακαρίου και Κώστας Μπλέτσας.
    Πολλά συγχαρητήρια στο Σύλλογο Στεφανίου, στο Σύλλογο Οξυωτών και βέβαια στον συγγραφέα, που με την συμβολή τους προσφέρουν πολιτιστικό έργο στην περιοχή μας, ειδικά την περίοδο που διανύουμε εν μέσω πανδημίας.
    Παρατίθενται φωτογραφίες και στιγμιότυπα από την παράσταση. (ολόκληρο το βίντεο της παράστασης  μπορείτε να παρακολουθήσετε  κάνοντας  κλικ δεξιά στην ενότητα του Blog ,You tube-Klenia channel).
ΥΓ1. Την επομένη (Κυριακή 1-8-2021) το έργο παρουσιάστηκε στο ανοιχτό θέατρο “Πάνος Βαρδάκας” στον Άγιο Βασίλειο.
ΥΓ2.Το έργο είχε παρουσιασθεί πρώτη φορά στο Δημοτικό Σχολείο Κλένιας στις 6-4-2019.

Δείτε περισσότερα βίντεο .................

Η Μάχη του Αγιονορίου

   Φώτο : Γιώργος Δελής. 

 Φέτος γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821.Οι εορτασμοί γίνονται με μεγαλοπρέπεια σε όλη την Ελλάδα. Στην περιοχή μας έγιναν πολλές και σπουδαίες μάχες που σημάδεψαν την εξέλιξη του αγώνα των Ελλήνων για την Ελευθερία. Η μάχη του Αγιονορίου ήταν μία από αυτές και έχουν γραφτεί αναλυτικά από τους πρωταγωνιστές και τους ιστορικούς τα διαδραματισθέντα. Εμείς κάνουμε μια περιληπτική περιγραφή των γεγονότων για να θυμηθούμε και να
προβάλουμε την ιστορία της περιοχής μας.
   Η μάχη του Αγιονορίου ακολούθησε την μάχη των Δερβενακίων. Διεξήχθη στις 27-28 Ιουλίου 1822. Στην Μάχη αυτή ο Δημήτριος Υψηλάντης, ο Νικηταράς και τα παλικάρια τους ολοκληρώνουν την καταστροφή της στρατιάς του Δράμαλη.
   Ο Κολοκοτρώνης σε συμβούλιο των Οπλαρχηγών στον Αϊ Γιώργη της Νεμέας, διέταξε τον Νικηταρά, τον Παπαφλέσσα, τον Παπανίκα, τον Χατζηγιαννάκη, τον Μορτζέλο κ.ά. να καταλάβουν την κλεισούρα του Αγιονορίου. Τον Παναγιώτη Γιατράκο και τον Δημήτρη Τσώκρη να φρουρήσουν την Κλεισούρα του Μπερμπατιού και τον Κολλιόπουλο με τον Πλαπούτα να φρουρήσουν τα Δερβενάκια. Αλλά η κλεισούρα του Μπερμπατιού έμεινε αφύλακτη γιατί εκείνοι που ορίστηκαν να την υπερασπιστούν, έφυγαν για τους Μύλους χωρίς να ειδοποιήσουν τον Κολοκοτρώνη.
    Ο Δράμαλης έμαθε ότι η χαράδρα του Μπερμπατιού ήταν αφύλακτη και αποφάσισε να περάσει από αυτήν για να βγει στην οδό του Αγιονορίου και από εκεί, μέσω της Κλένιας, να φτάσει στην Κόρινθο.
    Έτσι στις 27 προς 28 Ιουλίου 1822 με 14.000 στρατό πέρασε ανενόχλητος την κλεισούρα του Μπερμπατιού με κατεύθυνση προς το Αγιονόρι. Τα ξημερώματα της 28ης Ιουλίου μεταξύ των υψωμάτων “Ρουμάνια Θανάση” και “Μεγάλο Τραχώνι” όπου βρισκόταν το Στρατιωτικό σώμα των Κορινθίων με αρχηγό τον Καπετάν Γεωργάκη Χελιώτη κτύπησε πρώτος την εμπροσθοφυλακή του Δράμαλη .Ο Χελιώτης αφού αποσύρθηκε με το σώμα του, φρόντισε να ειδοποιήσει τον Νικηταρά ότι οι Τούρκοι πλησιάζουν.
    Στην αρχή ο Δράμαλης στράφηκε εναντίον του σώματος του Νικηταρά στον Άγιο Βασίλειο, το οποίο ήταν πιο απομονωμένο και άφησε μικρή δύναμη στον δρόμο του Αγιονορίου για να απασχολεί τους Φλεσσαίους. Οι άνδρες του Νικηταρά υπέστησαν απώλειες και άρχισαν να υποχωρούν προς το Στεφάνι, όπου όμως αντιστάθηκαν αποτελεσματικά, συνεπικουρούμενοι από το σώμα του Νικήτα Φλέσσα.
   Εκεί ήταν, ο Νικηταράς, ο Υψηλάντης, ο Παπαφλέσσας, ο αδελφός του Νικήτας Δίκαιος (Φλέσσας), οι κάτοικοι της περιοχής με τον οπλαρχηγό τους Κοντογιάννη, ο Χατζηγιάννης, ο Μαρτεζος Δήμος Ζυγούρας με πολλούς Σοφικήτες, ο Δημήτρης Κριεζής με πέντε Υδραίους πυροβολητές, όπως επίσης και ο Δημήτρης Κυμορφόπουλος με λίγους Δερβενοχωρίτες.
   Ο Δράμαλης προσπάθησε να εμψυχώσει τους στρατιώτες του που λιποψυχούσαν .Οι δερβίσηδες έκαναν τις απαραίτητες δεήσεις στον Αλλάχ, αλλά τελικά οι Τούρκοι δείλιασαν, υπόκυψαν και αποδεκατίστηκαν.
   Έξι ώρες κράτησε η μάχη στο Αγιονόρι και στο πεδίο της μάχης μετρήθηκαν 1.200 νεκροί Τούρκοι. Όλα τα πολεμοφόδια έμειναν στον τόπο της μάχης.
   Φορτία ολόκληρα με κιβώτια γεμάτα χρήματα, τιμαλφή ανεκτίμητης αξίας, σκεύη πολύτιμα και πλούσιος ρουχισμός, βαρύτιμα όπλα έπεσαν στα χέρια των νικητών.200 Τούρκοι αιχμάλωτοι,36 Καμήλες, 800 Αραβικά άλογα, 1.200 μουλάρια φορτωμένα με όπλα, πολεμοφόδια και άλλες αποσκευές του εχθρού ήταν ακόμη μερικά από τα λάφυρα της μάχης.
    Οι απώλειες θα ήταν μεγαλύτερες αν οι Έλληνες συνέχιζαν να τους καταδιώκουν αλλά φαίνεται πως θαμπώθηκαν από τα πλούσια λάφυρα και σταμάτησαν. Μόνο ο Νικηταράς με λίγους άνδρες συνέχισε την καταδίωξη, βοηθούμενος από τις γυναίκες του Αγιονορίου οι οποίες πετούσαν πέτρες στους Τούρκους από ψηλά. Έτσι μεγάλος αριθμός των ηττημένων διέφυγε, στην Κορινθία, όπου και πάλι αποκλείστηκαν από τους Έλληνες. Μαζί κατόρθωσε να διαφύγει και ο Δράμαλης που πεζός χωρίς το τουρμπάνι του έφθασε στην Κόρινθο δοξάζοντας τον Αλλάχ που γλύτωσε. Στην Κόρινθο ο Δράμαλης σε άθλια κατάσταση πέθανε από την πίκρα στις 22 Οκτωβρίου 1822.
   Το σημαντικότερο όμως κέρδος του Ελληνικού θριάμβου ήταν το τσάκισμα του ηθικού φρονήματος των Τούρκων.
   Σήμερα δύο ανδριάντες του Νικηταρά θυμίζουν την νικηφόρα μάχη των ελλήνων. Ένας μεγαλόπρεπος στον λόφο ανατολικά του Χιλιομοδίου και ο άλλος-προτομή στην νότια είσοδο της Κλεισούρας στην διασταύρωση του δρόμου Αγιονορίου και Στεφανίου.
   Πολλά στοιχεία αναλυτικά για την μάχη του Αγιονορίου αναφέρονται και στον ιστότοπο του Μορφωτικού και Εκπολιτιστικού Συλλόγου Στεφανίου.  https://stephanion.gr/epanastasi.htm

   Σημερινή άποψη βόρειας εισόδου της Κλεισούρας από τον Ξερόκαμπο.  

                                          Έξοδος προς τον Ξερόκαμπο.

                                           Σημερινή άποψη νότιας εισόδου.

                    Στο μέσον περίπου. Η " Κοντοπορεία", παλιά λιθόστρωτος.
                    Ένας δρόμος...μια ρεματιά. Η καταστροφή προδιαγραμμένη.

                                              Το Κάστρο του Αγιονορίου.