Παρασκευή 4 Αυγούστου 2023

Της ΑγιαςΣωτήρας. Το πανηγύρι που σταμάτησε βιαίως.

  Έτος 1947, 6 Αυγούστου. Ο χoρός στο προαύλιο της εκκλησίας της ΑγιάΣωτήρας είχε αρχίσει και το γλέντι είχε ανάψει για τα καλά. Ξαφνικά όμως ένα βουητό από φωνές, που κάποιες ξεχώρισαν  δυνατότερα . «Χτυπάνε τα παιδιά μας, χτυπάνε τα παλικάρια μας». Όλα σταμάτησαν. Ο κόσμος διαλύθηκε …
    Κάθε χωριό έχει τα πανηγύρια του έτσι και η Κλένια. Τα παλιά χρόνια  τα πανηγύρια ήταν σημεία συγκέντρωσης, γλεντιού, ξεφαντώματος αλλά και επικοινωνίας των κατοίκων. Με κάθε ευκαιρία, σε κάθε γιορτή ειδικά κάποιου εξωκλησιού σου ήτανε έθιμο να  γίνεται και πανηγύρι.  Φυσικά κυριαρχούσαν  τα πανηγύρια που ξεκινούσαν από θρησκευτικούς λόγους. Αργότερα  άρχισαν τα πανηγύρια για εμπορικούς σκοπούς, εμποροπανήγυρης και μετέπειτα για  πολιτιστικούς λόγους τα φεστιβάλατά τη διάρκεια τους γίνεται η θεία λειτουργία, η περιφορά της εικόνας και μετέπειτα ακολουθεί φαγοπότι και διασκέδαση. Αργότερα άρχισαν να λειτουργούν και υπαίθριες αγορές. Τα πανηγύρια γίνονται σε υπαίθριους χώρους, πλατείες και συνήθως γύρω από την εορτάζουσα εκκλησία.
    Έτσι και στο χωριό μας γίνονταν πανηγύρια. Της Αγίας Σωτήρας, του Αγίου Παντελεήμονος του Αγίου Γεωργίου του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου κτλ. Από όλα αυτά τα πανηγύρια  διατηρείται  μόνο το πανηγύρι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου που εορτάζει  η εκκλησία του νεκροταφείου. Δυστυχώς  και αυτό πνέει τα λοίσθια  αφού χρόνο με το χρόνο η συμμετοχή των κατοίκων γίνεται μικρότερη και δεν γίνονται προσπάθειες διατήρησης του στην παλιά μορφή του. Την  ίδια πορεία ακολουθεί και του Αγίου Παντελεήμονα που παλιά περιελάμβανε   και πρωτότυπους αγώνες στίβου. Η διατήρηση του στη μορφή που έχει σήμερα (φαγοπότι και μικρή διασκέδαση) οφείλεται κυρίως στο ιδιαίτερο φυσικό κάλλος του τοπίου. Ειδικά τα τελευταία χρόνια τα πεύκα που φυτεύτηκαν από τον Πολιτιστικό Σύλλογο μεγάλωσαν προσφέροντας σκιά  και δροσιά, ενώ η πρόσβαση με τροχοφόρα είναι εύκολη από τον δρόμο που βελτιώθηκε.Οι παλιοί θυμούνται και το μονοπάτι από την Πλάκα προς τον Άγιο Παντελεήμονα. Με τα χρόνια όμως  και την μη χρήση του  τα πουρνάρια θέριεψαν. Έτσι κατέστη δύσχρηστο και απροσπέλαστο και η σήμανσή του χάθηκε. Όλοι πλέον  προτιμούν τα τροχοφόρα ελλείψει βεβαίως και των μουλαριών και γαϊδουριών.
    Ερχόμενοι στο θέμα μας. Οι διηγήσεις των παλιών κατοίκων  μας αναφέρουν ότι το πανηγύρι της Αγίας Σωτήρας ήταν από τα μεγαλύτερα του χωριού. Το εξωκλήσι στην ομώνυμη περιοχή έξω από το χωριό, διατηρεί ελάχιστα στοιχεία της παλιάς εποχής μετά από την ανακαίνιση που έγινε. Η τοποθεσία, κοντά σχετικά στο  χωριό, είναι εύκολα προσβάσιμη, με θέα και  πολύ εύφορη. Εκτός από τις ελιές παλιά υπήρχαν πολλά αμπέλια και μέσα μέσα αχλαδιές, αμυγδαλιές, συκιές κτλ. Ο κόσμος που μαζευόταν δεν ήταν μόνο οι Κλενιάτες  αλλά και πολλοί από τα γύρω χωριά και ειδικά από το Χιλιομόδι που είχαν χωράφια εκεί. Δεν έχαναν την ευκαιρία να πάνε να προσευχηθούν αλλά και να διασκεδάσουν. Μετά τη λειτουργία άπλωναν κατάχαμα πάνω στο σεντόνι το φαγητό τους και τα εδέσματα. Οι αγροφύλακες το είχαν έθιμο να μαζέψουν τα πρώτα σταφύλια που είχαν αρχίσει να ωριμάσει και να τα προσφέρουν στον κόσμο. Το κρασί παρόλο που ήταν καλοκαίρι έρεε και το κέφι άρχιζε. Σιγά-σιγά πρώτα τραγούδια και μετά ο χορός. Όλοι θυμούνται και μιλούν για το ξεφάντωμα που γινόταν με τη συμμετοχή όλων των προσκυνητών. Το γλέντι συνεχιζόταν μέχρι  το απόγευμα στο χωριό.
    Στην κρίσιμη ημερομηνία 6 Αυγούστου 1947 όλοι θυμούνται πως έγιναν επεισόδια. Ενώ είχε αρχίσει το γλέντι και οι πρώτοι χοροί κάποιοι χειροδίκησαν και χτύπησαν τρεις Κλενιάτες κοντά στο χωριό. Η είδηση δεν άργησε να φτάσει στο πανηγύρι ο κόσμος πάγωσε, ενώ έγιναν και κάποιες λεκτικές αψιμαχίες των εχόντων διαφορετικών ιδεολογικοπολιτικών απόψεων. Το γλέντι συνεχίστηκε  μεν αλλά με τον κόσμο μουδιασμένο και τελικά το πανηγύρι  διαλύθηκε.
   Η ιστορία λέει:
  Το 1941 δημιουργήθηκε από τον Γεώργιο Γρίβα η «Εθνική Οργάνωση Χ» ή απλώς Χ, με εθνικιστικό, αντικομουνιστικό και φιλοβασιλικό χαρακτήρα. Τα μέλη της αποκαλούνταν «Χίτες».  Η δράση της οργάνωσης και η εξέλιξή της περιγράφεται από τους ιστορικούς και ο αναγνώστης μπορεί να βρει πάρα πολλές πληροφορίες και  πηγές (βιβλία, τύπος, διαδίκτυο κτλ). Η οργάνωση με την πάροδο του χρόνου εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα, μέχρι που σε κάθε χωριό είχε μέλη επίσημα ή αφανή.
    Οι  «Χίτες» της Κλένιας για να μην εκτεθούν στους συγχωριανούς τους, ειδοποίησαν τους αντίστοιχους «Χίτες» των Αθηκίων  να ξεκαθαρίσουν τρία άτομα του χωριού, που είχαν κληθεί να υπηρετήσουν στο στρατό και δεν συμβάδιζαν οι απόψεις τους με τα πιστεύω της οργάνωσης.
    Η χειροδικία και οι ξυλοδαρμοί θα είχαν πάρει άσχημη μορφή και τα επεισόδια θα είχαν  χειρότερο τέλος, αλλά η επέμβαση του τότε προέδρου του χωριού Σπύρου Μπαλή συνέβαλε ώστε επεισόδιο να λήξει εν μέσω απειλών και υβρεολογίων.
   Το γεγονός όμως αυτό έγινε η ταφόπλακα του πανηγυριού. Ακολούθησαν δύο χρόνια που εμφύλιος άφησε βαθύ τραύμα στο λαό και το πανηγύρι δεν ξαναζωντάνεψε στην πρότερα μορφή του μέχρι που σταμάτησε να γίνεται εντελώς.
 
Υ.Γ. 1. Για λόγους δεοντολογίας, αλλά και δεν υπάρχει λόγος να αναφέρουμε τα ονόματα των υποστάντων των ξυλοδαρμών, που παραμένουν στο αρχείο μας. Άλλωστε ο σκοπός της ανάρτησης ήταν να ερευνήσουμε και να προσδιορίσουμε την αιτία της απότομης διακοπής ενός αξιόλογου πανηγυριού.
 2.  Πολλά στοιχεία αντλήθηκαν  από τις  ηχογραφημένες αφηγήσεις των κ.κ.Χαράλαμπου Ζεμπερλίγκου , Βασιλείου Δελή και προφορικές αναφορές άλλων κατοίκων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Eιδήσεις

Όλη η επικαιρότητα στο palo.gr


Ειδήσεις περιφέρειας...