Σέκιο (τέσσα).

   Ο τίτλος της ανάρτησης θα ξαφνιάσει πολλούς. Δύο λέξεις άγνωστες που δεν υπάρχουν σε κανένα λεξικό και στο διαδίκτυο που εξερευνήσαμε.
   Στις λέξεις τοπικού χαρακτήρα που και εμείς καταγράψαμε και αναρτήσαμε http://klenia-gr.blogspot.com/2020/07/blog-post.html δεν τις είχαμε συναντήσει και φυσικά πρέπει να τις εντάξουμε.
Οι λέξεις χάθηκαν μαζί με το αντικείμενο που εκφράζουν,
   Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Η Κλένια μέχρι και την δεκαετία του 60 είχε μεγάλες εκτάσεις από αμπέλια.
Περιοχές όπως Βατιάς, Καμαρέτα, Φλεβάρη, Αλωνάκια. Πιστρατού, Αμπελάκια κτλ. έβγαζαν μεγάλες ποσότητες σταφυλιών και κατά συνέπεια μούστο και κρασί. Σε μελλοντική ανάρτηση μας θα γράψουμε για τους αμπελώνες, την φύλαξή τους, τον τρύγο, την φορολογία κτλ
Η φυλλοξήρα ήταν η ασθένεια που τα κατέστρεψε και η επαναφορά της αμπελοκαλλιέργειας με άλλα κλήματα αντοχής δεν έγινε ολοκληρωτικά, γιατί καλλιέργειες στράφηκαν σε άλλα δέντρα, οπωροκηπευτικά κτλ.
   Μεταξύ των αντικειμένων-δοχείων, που χρησιμοποιούσαν οι παραγωγοί για τη μέτρηση της ποσότητας του μούστου, αλλά και την μικρομεταφορά του ήταν λοιπόν το σέκιο. Σταμάτησε η παραγωγή μούστου σταμάτησε και η χρησιμοποίηση του σεκίου.
Όταν ξανάρχισε κάποια αμπελοκαλλιέργεια, είχαν βγει στην αγορά άλλα δοχεία μεταλλικά, πλαστικά κτλ. ενώ είχε αλλάξει και η μονάδα μέτρησης.
   Το σέκιο λοιπόν ήταν μεταλλικό δοχείο μονάδας μέτρηση της μάζας και η χωρητικότητά του ήταν 6 οκάδες.
Η οκά ήταν η μονάδα μέτρησης μάζας πριν αντικατασταθεί από το κιλό και ισούται με 1.282 γραμμάρια. Καταργήθηκε επισήμως στις 1-7- 1959.
Για αρκετά χρόνια μετέπειτα χρησιμοποιήθηκε όμως ανεπισήμως, μέχρι να εξοικειωθεί ο κόσμος στην νέα μονάδα μέτρησης, το κιλό.
   Ερευνώντας τα αρχεία της Κοινότητος Κλένιας βρήκαμε μία επίσημη καταγραφή του σεκίου και κρίναμε σωστό να την δημοσιοποιήσουμε σαν μοναδική αναφορά στο σκεύος- αντικείμενο.
Διαβάζουμε στο πιο κάτω πρακτικό, πως στις 12 οκτωβρίου 1940 η Κοινότητα αποφασίζει την κατάργηση των υπαρχόντων εφθαρμένων σε σεκίων ή τέσας όπως φαίνεται να είχε και δεύτερο τοπικό όνομα και αντικατάσταση με καινούργια μέσω δημοπρασίας.

Σημείωση 1. Η Κοινότητα φρόντιζε εγκαίρως ώστε την επόμενη χρονιά να υπάρχουν καινούργια σέκια.

2. Η Κοινότητα είχε αποφασιστικό ρόλο όπως και η αστυνομία.

3. τον ίδιο μήνα αργότερα (Οκτώβριος) άρχισε ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος και η Ελλάδα βγήκε στον πόλεμο.

4. Άλλο μέτρο μέτρησης του μούστου ήταν η μπότσα= 2 οκάδες

5. Την λέξη την συναντήσαμε μόνο στο λεξικό Λευκάδας με τα τοπικά γλωσσικά ιδιώματα
Λευκαδίτικο λεξικό ΛΕΞΙΚΟ ΠΑΝΤΑΖΗ ΚΟΝΤΟΜΙΧΗ αλλά με γενικότερη σημασία σαν μέτρο χωρητικότητας υγρών, ο σίσκλος, αλλά και με διαφορετική αντιστοιχία χωρητικότητας
6 σίσκλοι = 1 βαρέλλα= 52 οκάδες
1 σίσκλος = 22 καρτούτσα
1 καρτούτσο =144 δράμια= 462 γραμμάρια 

Σημ. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι το καρτούτσο σύμφωνα με τα λεξικά είναι εκ της ονομασίας το τέταρτο ( quarto) της μονάδας δηλαδή 100 δράμια=320 γραμμάρια. Το σκεύος μετεξελίχθηκε με την ισοδυναμία του κιλού και έγινε με χωρητικότητα 250 γραμμάρια.

7. Το καρτούτσο αναφέρεται στην Νάξο σαν μονάδα μέτρησης λαδιού

Διαβάστε ιστορία….

Φωτοαντίγραφα από το Βιβλίο Πρακτικών Κοινότητος Κλένιας: (Γενικά Αρχεία του Κράτους, Τμήμα ΓΑΚ Κορινθίας)

Πράξις 43

Ἐν Κλένια σήμερον τἠν 12^ην του μηνός 8/βρίου ἔτους 1940 ἡμέραν 
Σάββατον και ὥραν 7ην μ.μ. Ἡ Δ.Ε. συνελθούσα κατόπιν τῆς ὑπ’ 

ἀριθ. 286 προσκλήσεως τοῦ κ. Προέδρου προς συζήτησιν και ἀπόφασιν 

ἐπί τῶν ἑξῆς θεμάτων .

1^ον) Περί καταργήσεως σέκιου (τεσσας)

2^ον) Ἐπιβολής φόρου ταγαρελαίου (μούργας)

                   Γενομένης ἀπαρτίας ὁ πρόεδρος ἀνακαινεῖ τἀ ἀνωτέρω

Θέμα α΄ Θέμα  ἤτοι περί καταργήσεως σέκιου (τεσας) ἐκθέτων τά ἑξῆς

              ότι καταργεί ἅπαντα τα ὑπάρχοντα παλαιά μουστόμερα (σέκια 

              τέσες) ἀκατάλληλα διότι παρατηρήθη είς πλεῖστα όσα 

              ἐξ αὐτὠν ἐλλείψεις. ἄλλα μέν μικρά ἀλλά μικρά καί ἄλλα 

              ἐφθαρμένα. Ἵνα δέ ἅπαντα εἵναι ὁμοιόμορφα καί τῆς αὐτῆς 

              χωριτικώτητος, δηλαδή τῶν (6) ὀκάδων μούστου καλόν εἶναι

              ίνα ἡ Κοινότης προβεῖ είς τήν παραγγελίαν τοιούτων μουστομέτρων 

              καί κατόπιν αίτήσεως τῶν μουστοπαραγωγών οἶτινες ἔχουν ἀνάγκην

              τούτων. Ἡ δέ παραγγελία θα γίνει κατόπιν μειοδοτικής 

              δημοπρασίας ἀφού συμπληρωθεί ἔνας ἀριθμός αἰτούντων.

                                  Ἡ Δ.Ε. ἀκοῦσαν τήν είσἠγησιν τοῦ κ. Προέδρου                                                                                               ά π ο φ α ί ν ε τ α ι

               δέχεται τήν πρότασιν τοῦ κ. Προέδρου ὡς νόμιμον καί συμφωνεί 

               είς τήν κατάργησιν τῶν μουστομέτρων πλήν ἐκείνων τά ὁποία 

               θά εὐρεθῶσι κατάλληλα και τῆς αὐτῆς χωτιτικώτητος πρός ἐκείνα 

               που ἡ Κοινότης θά ἔχει παραγγείλει καί άφού σφραγισθούν

               παρά τῆς Ἀστυνομίας κ΄ Κοινότητος

Θέμα β΄..........................................................................................................................

              .........................................................................................

                            Ἐγένετο ἀπεφασίσθη καί ὑπεγράφη παρά πάντων ὡς ἀκολούθως

                                           Ἡ Διοικοῦσα Ἐπιτροπή

ὁ Πρόεδρος                                                                        τά Μέλη

                  Δήμας                                                                                Κορδώσης

                                                                                                     Σιαπκαράς